Віртуальны музей "Спадчына"

Сфарміравана ў ліпені 1918 ў Сімбірскай губерні (Ульянаўская вобласць) як 1-я зводная Сімбірская пяхотная дывізія, з лістапада 1918-24-я стралковая дывізія.

За поспехі ў гады грамадзянскай вайны ўдастоена ганаровых званняў "Жалезная" (1918) і "Самарская" (1920), узнагароджана Ганаровым Сцягам УЦВК (1918), двойчы Ганаровым рэвалюцыйным Чырвоным Сцягам (1922 і 1928) і ордэнам Чырвонага Сцяга (1933). З чэрвеня 1924 называлася 24-й Самара-Ульянаўскай Жалезнай дывізіяй.

Удзельнічала ў савецка-фінляндскай вайне і ўзнагароджана 2-м ордэнам Чырвонага Сцяга (1940).

У пачатку Вялікай Айчыннай вайны ў складзе 13-й арміі вяла цяжкія абарончыя баі ў Беларусі. У сувязі са стратай сцяга дывізія была расфарміравана. Пасля было ўстаноўлена, што сцяг падчас выхаду з акружэння знаходзіўся пры інструктару палітаддзела дывізіі старэйшым палітруку А. В. Барбашове, які 6 жніўня 1941 загінуў у баі каля вёскі Анюціна Чэрыкаўскага раёна Магілёўскай вобласці. Мясцовы жыхар калгаснік Д. Н. Цяпін знайшоў на целе афіцэра акроплены крывёю сцяг дывізіі і пахаваў цела савецкага воіна разам са сцягам на мясцовых могілках. Пасля вызвалення вёскі Анюціна савецкімі войскамі сцяг быў адкапаны і накіраваны на рэстаўрацыю. У лютым 1942 у Валагодскай вобласці была сфарміравана новая 24-я дывізія, якой 20 лютага 1944 быў уручаны рэстаўраваны сцяг ранейшай 24-й дывізіі. За выратаванне сцяга Д. Н. Цяпін навечна залічаны ў спісы 1-й роты аднаго з палкоў дывізіі.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

У ходзе вайны новая 24-я Самара-Ульянаўская дывізія ўваходзіла ў склад шэрагу армій на Заходнім, Калінінскім, Сталінградскім, Данскім, Паўднёва-Заходнім франтах, з красавіка 1944 па май 1945 — у 18-ю армію. Удзельнічала ў Сталінградскай бітве, Данбаскай наступальнай аперацыі, вызваленні левабярэжнай Украіны, у Жытомірска-Бердычэўскай, Праскураўска-Чарнавіцкай, Львоўска-Сандамірскай, Усходне-Карпацкай, Паўночна-Карпацкай, Мароўска-Астраўскай і Пражскай наступальных аперацыях.

За баявыя заслугі ўдастоена ганаровага звання «Бердычэўская» (студзень,

1944), узнагароджана ордэнамі Суворава 2-й ступені і Багдана Хмяльніцкага 2-й ступені; каля 9 тысяч яе воінаў ўзнагароджаны ордэнамі і медалямі, П. А. Макараву і В. П. Майборскаму (паўтарыў подзвіг А. М. Матросава) прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

 Камандавалі дывізіяй: генерал-маёр К. М. Галіцкі (1941), палкоўнік, са студзеня 1943 г. генерал-маёр Ф. А. Прохараў (1942 – 1945).